Tuy tiếng Việt nhắc đến chồn nhưng động vật liên quan tới cà phê chồn là con cầy chứ không phải là chồn.
Trong khi đó tên gọi Kopi Luwak bắt nguồn từ từ kopi trong tiếng Indonesia có nghĩa là cà phê. Luwak là tên một vùng thuộc đảo Java, đồng thời cũng là tên của một loài cầy cư trú ở đó.
Cà phê chồn là gì?
Cầy hương châu Á từng được coi là một loài gây hại, giờ đây là một sinh vật cực bị săn bắt (bắt nuôi để khai thác cà phê), vì phân của chúng có thể tạo ra loại cà phê đắt nhất thế giới: kopi luwak – cà phê chồn.
Các sinh vật nhỏ này thường chọc giận người dân địa phương bằng cách trèo lên các tòa nhà vào ban đêm và gây ra tiếng ồn, sau đó để lại phân ở khu vực đông dân cư.
Cách cà phê chồn xuất hiện
Để hiểu về cà phê chồn, trước tiên bạn phải hiểu cây cà phê. Những hạt cà phê chúng ta xay để tạo ra cà phê thực sự không phải là hạt cà phê mà là hạt giống.
Những hạt giống này đến từ những quả mọng tròn màu đỏ của cây cà phê.
Quả cà phê đôi khi được gọi là anh đào cà phê, những quả mọng này có vị ngọt và giống như hạt của chúng, có nhiều caffein.
Cầy hương rình mò các khu rừng của Indonesia và ăn anh đào cà phê, hạt giống… Trong khi hệ thống tiêu hóa của chúng phá vỡ thịt quả mọng, chúng không thể tiêu hóa hạt, vì thế hạt cafe chồn được thải ra.
Nguồn gốc cà phê chồn
Vào những năm 1800, sự phổ biến của cà phê đã tăng lên nhanh chóng.
Để đáp ứng nhu cầu gia tăng, người Hà Lan đã cấm nông dân Indonesia sản xuất hoặc bán cho thị trường địa phương.
Thu hoạch cafe từ phân của cầy hương là một cách bị cấm đoán của người thực dân; người Hà Lan không độc quyền về phân động vật.
Nông dân Indonesia phát hiện ra rằng những hạt không tiêu được tập trung trong phân của cầy hương tương đối sạch; chúng được bảo vệ bởi một lớp còn sót lại của quả cà phê được gọi là endocarp.
Nếu họ rửa và rang hạt – giảm thiểu tối đa khả năng ngậm phải vi khuẩn từ đường tiêu hóa của cầy hương – kết quả là một loại cafe thơm ngon, nhanh chóng trở nên phổ biến trên đảo.
Cà phê hạt sau đó được thu hoạch từ thùng, rửa sạch, rang, xay và ủ.
Kết quả cà phê chồn là một trong những hạt cà phê đắt nhất trên thế giới, chi phí đáng kinh ngạc tới hàng ngàn USD mỗi kg.
Cà phê chồn có tốt hơn cà phê thông thường?
Những người nói rằng cà phê chồn vượt trội hơn so với cà phê bình thường chỉ ra hai yếu tố phân biệt nó – mặc dù không thuyết phục.
Đầu tiên là sự lựa chọn. Những con cầy ăn quả mọng của cây cà phê, theo những người đề xướng của cà phê chồn, là có chọn lọc.
Bạn tham khảo
Họ chọn những quả chín nhất và tốt nhất trong số các loại quả mọng để cho chúng ăn ăn, điều đó có nghĩa là hạt có chất lượng tốt hơn những người thu hoạch.
Sau đó, hạt giống trải qua đường tiêu hóa của cầy hương. Enzyme dạ dày của cầy thấm vào hạt cà phê trong quá trình tiêu hóa, làm thay đổi hương vị của chúng bằng cách phá vỡ thêm protein của hạt cà phê.
Vì hạt cafe mất một ngày rưỡi đến hai ngày trong dạ dày của cầy hương, chúng cũng trải qua một quá trình malting – hạt giống bắt đầu nảy mầm.
Malting làm cho hạt cafe ngọt hơn một chút.
Kết quả là theo một số người, cà phê chồn mịn với hương vị độc đáo và ít đắng hơn hầu hết các loại hạt cafe hiện nay, lại có mùi thơm đặc biệt dễ chịu.
Còn về mặt khoa học và sức khỏe, chưa dẫn chứng nào khẳng định cà phê chồn tốt hơn cà phê thông thường.
Vấn đề mới về chủng loài chồn
Mặc dù chúng không còn được coi là loài gây hại, nhưng hình ảnh đã không còn tích cực đối với chủng loài cầy hương.
Thay vì tiêu diệt chúng, nông dân bây giờ bắt cầy hương và nhốt chúng trong lồng trên các đồn điền cà phê, để sản xuất cà phê chồn dễ dàng hơn đồng thời thu hút khách du lịch.
Những con vật này thường bị bỏ lại trong điều kiện ảm đạm, trong các lồng dây ngâm nước tiểu không vệ sinh cũng như không thoải mái cho con vật.
Hơn nữa, để tăng số lượng hạt trong phân của động vật, nông dân thường chỉ nuôi cầy hương nuôi nhốt bằng cà phê, thay vì chế độ ăn đa dạng mà chúng ăn trong tự nhiên, bao gồm côn trùng và bò sát nhỏ.
Vậy là loại cà phê đắt đỏ nhất thế giới, có đáng đánh đổi thế hệ của một chủng loài châu Á lấy một dòng sản phẩm chất lượng cho ít người?
